Уламжилж ирсэн домог үлгэр бүр амьдрал дээрхи бодит үнэнг тусгаж хойшид ухааруулах өнгө аятай байдаг илээ. Энэ бол эртний ариун хот Месопотамаас гарч ирсэн цөөнгүй чулуун хавтангуудад өгүүлэх Гилгамеш хааны түүхэн домог үлгэрүүд бөгөөд өнөөдрийн Ирак орны үнэн нүүр царайнаас илүү гайхамшигтай, хүчирхэг түүхэн үйл явдалыг өгүүлдэг.
МЭӨ 2000 гаруй жилийн түүхийг өгүүлсэн шаантаг бичиг бүхий эртний олдворуудыг судалж үзвэл Месопотамын өмнөд нутаг дэх эртний Шумер болоод тус бүс нутагт цэцэглэн хөгжиж байсан эртний соёл иргэншлийн талаар өргөн мэдлэгийг олж авч тэд ямар түвшинд хүрсэн агуу гайхамшигтай орон байсныг илрүүлнэ. Аккад хэлэн дурдсан Бабил + “Бурханы хаалга” хэмээх нэрээр алдартай агуу Вавилон хотын түүхийг өгүүлсэн хавтанд ойролцоогоор МЭӨ XIII-X зууны түүхийг хамруулан өгүүлсэн бол зарим эх сурвалжууд нь VII зууны үе хүртэл өгүүлсэн зүйл бүлэг олдсон нь Ассирийн Ашурванипалийн хааны 22,000 гаруй цуглуулгийн нэгэн хэсэг болж түүний номын сангийн тууриас хожим илэрсэн байна. Харин эдгээр бүтээлүүдийг нь хамгийн сүүлд дахиж дэлхийн нэгдүгээр дайны дараа олон нийтэд түгэн хүргэсэн агаад дэлхийн хоёрдугаар дайны эцсээр өөр хооронд нь ялган улам нарийн судалж эмхэлсэн байна.
Их Усан үерийн талаар өгүүлсэн хавтан / Гилгамеш хааны шаантаг бичиг / Ассирын Ашурванипал хааны номын сан (МЭӨ VII зууны үе). Их Британы Музей.
Их усан үерийн талаар өгүүлсэн гайхамшигт домгийн өрнөл олон орны эрдэмтэн, шашин судлаачдын сонирхол, маргааны бай болж байсан. Шашны талын судлаачид энэ үйл явдалыг бурханы ирэлттэй холбож үздэг бөгөөд анх эхэлсэн шиг яг тийм дахин шинэчлэлт ялган цэвэрлэх үйл явдал байжээ гэж үздэг. Энэ домог хоёр гол үндсэн бүрдэлээс бүрддэг. Эхний хагас хэсэгт нь, Урук хаан, Иштар хатантай сүйн холбоо үүсгэж байгаа хэсэг. Энкиду бол зэрлэг догшин муу санаат нэгэн дүр бөгөөд Гилгамеш хаанд нэгэн ёсны дайсагнагч этгээд байв. Хааны эргэн тойродн маш олон хүмүүс байсан бөгөөд тэд маш эрс тэс чөлөөт иргэд байв. Энэ үед Гилгамеш болон Энкиду хоёрын дунд анхны тулалдаан болсон агаад үйл явдал маш ээдрээтэй болж эхэлдэг ажээ.
Нэгэн өдөр Энлилийн бага дүү Энкиду /Могой гэсэн утгатай/ Еватай-Иштар уулзаж түүнд цэцэрлэгийн төвд ургадаг модны жимсийг идэх гэвэл ах нь зөвшөөрдөггүй талаархи өгүүлсэн байна. Энкиду ахтайгаа түүнээс болж мууддаг ажээ /Энэ түүхийн хувилбарууд маш олон/. Үүнээс болж Энкиду сайн муугийн ялгааг танин мэдэх мэдлэгийн модноос идүүлэх талаар сэтгэлдээ ургуулан сэтгэж Еваг идэхийг ятгаж эхэлдэг аж. Энэ явдал нь Евад үр удамаа үлдээх хүчийг өгсөн гэж үздэг бөгөөд Ева Адамыг олж, түүнд энэ модны жимсийг идэж үр удам олох хийгээд хамтдаа бусад олон чадварыг эзэмшсэн байна. Удалгүй Ева жирэмсэлж олон хүүхэд төрүүлсэн ба тэдний бүх хүүхдүүдийн нэр Шумерийн эх хавтанд бичигдсэн нь ийм учиртай ажгуу. Гэтэл Библи сударт өгүүлдэг амийн модны талаархи ойлголт болон мэдлэгийн модны санаа бүр утга агуулгаараа олон зүйлийг шүүрдэн авч мэдэх мэдлэг өгч байна. Ева-Иштарын дүрийг орлох агаад үйлдэл болон драмын өрнөл нь төсөөтэй болох нь ажиглагдлаа.
Голд нь сахалтай эрийг дүрсэлсэн нь том ээмэгт Хумбаба бөгөөд түүнийг Гилгамеш хаан хөнөөхөөр сэхэх сэлэм сүх-хутгатай Энкиду нарын дүр.
Хоёр дахь хавтанд гилгамеш хаан Енкидугийн үхэлд туйлын харамсаж буй дүр гарах бөгөөд маш холын газар луу мөнхийн амьдралыг өгөх хүн болох Утнапистим хэмээх хүнийг хайн аялалд гарна. Утнапистим бол Их Усан үерээс амь гарч чадсан үхэшгүй мөнх бурхан шинжийг олсон нэгэн аж.
Улмаар маш олон газар орон, хүмүүсийн нэрийг дурдах бөгөөд хэзээч түүнийг олж аваагүй ч бурханы соёрхолыг авах ерөөлтэй аж. Тийм учир Утнапистимаас тэрээр нууцийг асуухаар зориглоно. Утнапистим нь Гилгамешт 7 өдрийн ухаарал олж авах боломжийг өгдөг бөгөөд тэр хугацаа болвол нууцуудийг хэлж өгөхөөр тохиролцсон аж. Гэвч сорилтыг Гилгамеш биелүүлж чадаагүй аж. Хэдий тийм ч Утнапистим нь хүслээр болгож идэр залуу насыг тааллаар нь болгож өгсөн зэргээр домог өрнөдөг аж...
Гилгамеш хаан Могойн-Энлил хамт
Гилгамеш хааны домог эртний болон орчин цагийн утга зохиолд бүрэн нөлөөлсөн домог агаад Сонгодог Библи сударын эх бүтээл болон дараа үеийн орчуулгын дуулалт утга зохиолд тусгагдаж байсныг олж харж болно. Үүний баримт нь, олон тооны сэдэв бүхий өрнөл сэдэвтэйгээр Библи сударт тааралддаг. Жишээлбэл түрүүн дурдсан Ева болон хорт могойн сэдэв бүхий эхлэл хэсгийн талаархи баримт нь төсөөтэй өрнөл болж харагдана. Диваажингийн цэцэрлэг болон агуу их усан үерийн талаархи бүх сэдэв өөр хооронд салшгүй сүлвээтэй ажгуу.
Илүү их мэдээллийг: Доорхи линк дээр товшиж орно уу.
- See more at: http://www.ancient-origins.net/myths-legends/myth-gilgamesh-001927#!btDkQS
03.08.14
No comments:
Post a Comment