Би үгүйн хоосон чанар

Би үгүйн хоосон чанар

Буддист шашны нэг гол үзэл санаа бол бясалгал болох ба түүний хэтийн чанад руу тэмүүлсэн зорилго бол Хоосон чанарыг онохуй юм. Юмс болон Би үгүйн хоосон чанар бол санаа харилцан хамааралтай орчлонд би хэмээх “орчлонгийн үндэс” болсон өөрийгөө хичээх бие ээ бодох /амиа бодох/ үзлийг дарж, зохицон амьдрах чадварыг төлөвшүүлэхэд зориулагдсан болно гэж хэлэхэд илүүдэхгүй.

Мөнх бус, байнга хувирч өөрчлөгдөх энэ  амьдралын эргүүлэгт хэтэрхий шунан тэмүүлж сэтгэл оюунаа удирдан залж чадахгүй байх цагт тус үзэл санааны охь тусламж болохыг үгүйсгэх аргагүй билээ. Өөртөө болон бусдад зовлон үүсгэх нь ер бусын хэрэг биш мэт байх тэр цагт хүмүүний зорилгоон умартаж буйгаа нэн түрүүн бодох хэрэгтэй. Би хэмээн тачаах өөрийн болон бусдын сэтгэлийг ухамсартайгаар ойлгон дарахад чиглэгдсэн энэхүү үзэл санааг нийтэч үзэл санаа хэмээн нэрийдэх юм бол буруудахгүй байх боловуу.

Өнгөрсөн зууны босгыг алхан гарсан ч түүний өмнөх нийгмийн зохион байгуулалтын чиг шугам аанай л нөгөө Коммунизмд чиглэсэн хамтач, өв тэгш зохион байгуулалттай байхыг мөрөөдөн бэлтгэгдэж байхыг би нүдээр үзээгүйч чухамхүү бурханы сургаалд заасан диваажин гээч оронг үүсгэхийг зорих  асанж. Коммунизм, Диваажин хоёр ижил түвшин ч юм шиг. Гэвч энэ бол миний бодол. Юу гэж хэлэх гээд байна гэвээс:

 Нийгмийн хөгжлийн замналд тухайн үзэл нь би хэмээн муйхарлах үзлээ дарж, эв хамт нийгмийн журмыг төлөвшүүлэх. Цаандаж нийгмийн нэгдмэл бүхэл болгон нэгдсэн улс болгон нягтруулхад, нөгөө мунхаг талаас нь ухварлавал ноёрхогч үзэлд нүүр гарган сургахад чиглэгдэж эзэн харьяатын Өмчтөний ёсоор би хэмээх энэ хохимой толгой хоёр зээрд бодгаль өөрийн оршихуйгаар газар шурган унатал зүтгэх, нөгөөтэйгээр өмчлүүлж ашиглуулж, дээрэлхүүлэх ёсны тулгуур үндэс гэж тусган үзвэл зохих мэт.

Гэлүгва сургуультаны /Гаадамба/[1] Би үгүйн хоосон чанарын хамтач ёс  суртахууны тулгуур үзэл болон илэрч байна.

12.24.11

---

[1] Гаадамба – bka’-gdams-pa: TTT: 1. the Kadampa School, brought to Tibet by Atisha,

2. A follower of the Kadampa School || klm: γadamba; Baw ; KGy ; Süx p. 55:

гаадамба II: tib: bka’ gtams pa [sic!], klm: γadamba: “сургаал зарлиг”, Бурхны

зарлигийг тэмдэглэсэн талаараа нэг ч үг үсгийг зөрчихгүй, аливаа номлосон

зүйл нь цөм гаадам (сургаал зарлиг) мөн гэх утгаар үүссэн шарын шашны нэг

том салбар. Үүнийг анх 1038 онд Энэтхэгээс төвдөд ирсэн Адишаа богд (980–

1052) үүсгэсэн. Энэ салбарын үндсэн судар болох “Бодь мөрийн зул”-ыг зохио-

сон, үүнд бурхны зарлиг болох “гурван аймаг савын” бүх утгыг хурааж, үүнийг

баримталж явбал бурхны зарлигийг дагасан хэрэг болно гэдгийг тодорхойлсон.